Trauma’s, angsten en persoonlijkheidsproblematiek gaan soms hand in hand. Zo complex als de problemen zijn, zo zorgvuldig moet de behandeling op de persoon worden afgestemd. Daniel werd op de Zwaluw & Enk en Marina de Wolf behandeld. Weloverwogen en genuanceerd vertelt hij zijn verhaal.

Als kind heb ik een overlevingsmechanisme opgebouwd. Ik ben misbruikt, dat begon rond mijn vijfde en heeft vrij lang geduurd. Door alles wat er gebeurde was ik na verloop  van tijd totaal mezelf niet meer. Ik voelde me nooit blij of verdrietig, boos was ik wel. In mijn puberteit raakte ik verslaafd aan drank en gokken; daardoor voelde ik me net wat lekkerder.

Toen ik begin 20 was, was ik zo bezig met die verslavingen dat het leven half aan me voorbij ging. Tot ik me op een dag niet zo goed voelde. Ik ging naar de huisartspost en kreeg een pilletje en dat herhaalde zich een paar dagen. Op de vijfde dag – ik herinner me het nog goed – stapte ik vanuit de huisartsenpost in mijn auto en uit het niks kreeg ik een soort film te zien: de wereld was weg, ik zag alleen die film met alles wat er ten tijde van het misbruik was gebeurd.
Op dat moment draaide ik door. Ik dacht: ik ga naar hem toe en vermoord hem. Dat wilde ik echt doen! Maar onderweg naar zijn huis reed ik langs het politiebureau. Daar ben ik naar binnen gegaan en heb verteld wat ik van plan was. Enfin, dat is mijn redding geweest. Kort daarna ben ik in Hilversum gestart met behandeling.’

Zijn je ouders bij je behandeling betrokken geweest?
‘Nee, de verhouding met mijn ouders is nooit goed geweest. Als kind ben ik meer bij vriendjes opgevoed dan thuis. Mijn ouders deden niets anders dan me bekritiseren. Op een gegeven moment was er zoveel voorgevallen dat ik ze niet meer wilde zien. Eenmaal in behandeling had ik geen contact meer met ze.’

Hoe kwam je op de Zwaluw & Enk terecht en hoe verliep de behandeling?
‘Mijn behandelaar in Hilversum heeft me naar GGz Centraal verwezen. Zodoende ben ik hier gestart.
De eerste weken was erg wennen. Alles gebeurde in de groep, er werd van alles met elkaar gedeeld. Ik was niet zo handig in delen en moest eerst leren mensen te vertrouwen. Het duurde maanden voordat ik echt iets zei.

Ik had in die tijd erg last van nachtmerries, wel dertig of veertig per nacht. Nachtterreur werd het ook wel genoemd. Daarvoor heb ik een nachtmerrieprotocol gevolgd. Je leert dan hoe je de nachtmerries anders kunt laten eindigen. Na een week of twee ging dat werken en verminderden die nachtmerries naar twee per nacht. Dat was enorme winst. Op de Zwaluw & Enk is ook mijn medicatie aangepakt. Van de huisarts kreeg ik oxazepam en een bètablokker, propranolol, omdat ik wel zes keer per dag zulke hartkloppingen had dat ik dacht dat ik doodging. In die tijd deed ik bijna niks meer, zat op de bank en alles moest rustig zijn. Naar de supermarkt gaan was een opgave, sporten deed ik niet, ik at bijna niks meer. Het afbouwen van die medicatie was een hele strijd, want ik wilde dat eigenlijk niet. Het heeft wel een jaartje geduurd. Mijn behandelaars hebben er veel tijd en moeite in gestoken om mij daarbij te helpen.’

_____________________________________________________
‘Het succes is wat mij betreft te danken aan de combinatie van tijd, een groep en de diversiteit in het behandelaanbod.’
_____________________________________________________

‘Omdat mijn verhalen niet getuigden van een lieve, goede moeder heb ik samen met mijn psychiater mijn medisch dossier – van nul jaar tot dat moment – opgevraagd. Daaruit bleek dat ik als klein jongetje heel veel ziekenhuisopnames en operaties heb ondergaan. Er kwam ook uit naar voren dat mijn moeder waarschijnlijk het syndroom van Münchhausen by Proxy had. Dat verklaarde heel veel. Ik heb op de Zwaluw & Enk EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) voor mijn misbruikervaringen gehad.

Toen brak ik op een gegeven moment; ik werd heel verdrietig. Dat was erg naar, maar aan de andere kant was ik ook zo blij dat die emotie er weer was! Ook blijheid kwam toen weer terug. Ik heb dus veel moeten verwerken over mijn verleden. Toen ik mijn behandeling op de Zwaluw & Enk afsloot had ik er voor 100% uit gehaald wat voor mij mogelijk was.’

En toen?
‘Een paar maanden daarna ben ik naar Marina de Wolf gegaan voor behandeling van mijn angsten. Vanaf dag één doe je exposure-oefeningen met een verpleegkundige, wandelen in mijn geval. Omdat ik daarbij altijd naar de grond keek, kreeg ik de oefening alles te benoemen wat bijvoorbeeld rood is. Ik probeerde alles zo goed mogelijk te doen, maar opeens kreeg ik tijdens de oefeningen flashbacks van mijn trauma’s. Door die herbelevingen durfde ik niet meer. Mijn behandelaar van Marina de Wolf heeft toen overlegd met mijn eerdere behandelaar van de Zwaluw & Enk: stoppen we of gaan we door?
Een therapie moet natuurlijk niet destructief zijn.

De behandelaars stelden voor om de oefeningen niet voor 100% maar voor 70 % te doen. Dat hielp me om het weer op te pakken. De oefeningen werden steeds intensiever. Na drie maanden was ik klaar, dat wil zeggen, ook daarna moet je je oefeningen wel blijven doen. Maar wat een winst: ik heb nu veel meer vrijheid.
Ik ga weer op pad en ben me bewust van alles om me heen; ik hoor de vogels en zie de vlinders!

Sindsdien heb ik nog wel gesprekken gehad, eerst eens per maand, nu op mijn verzoek. Al ben ik nu al maanden niet meer geweest, het idee van een vinger aan de pols is wel fijn. Er bestaat natuurlijk een kans dat je terugvalt. Of ik daar bang voor ben? Als er iets heftigs gebeurt, bijvoorbeeld een overlijden, dan ben ik wel alert.’

Waar heb je het meest aan gehad?
‘Wat mij echt geholpen heeft is de groepstherapie, dat anderen – groepsgenoten en therapeuten – met je meedenken. En dat je de tijd mag nemen, dat je rustig aan weer leert vertrouwen, dat kost tijd. Maar ook alle losse behandelmodules: EMDR, gesprekstherapie, psychomotorische therapie, beeldende therapie. Iedere therapie biedt andere mogelijkheden. Het succes is wat mij betreft te danken aan de combinatie van tijd, een groep en de diversiteit in het behandelaanbod.’

Hoe gaat het nu?
‘Ja, goed! Ik geniet van dingen, ik ben bezig als dansleraar en anderhalve maand geleden ben ik getrouwd. Vlak voor onze trouwdag kwamen we erachter dat mijn vrouw in verwachting is. Daar ben ik zo blij mee! Het hele behandeltraject ging zeker niet zonder slag of stoot, maar ik heb er zoveel aan te danken. Nu kan ik weer gewoon leven!’

De naam is om privacyredenen gefingeerd.